Als je het zwartwit bekijkt is daar een makkelijk antwoord op. De ligfiets is veel comfortabeler en sneller dan een gewone fiets. Dat wil niet zeggen dat het altijd zinvol is een ligfiets aan te schaffen. Snelheid en comfort zijn niet altijd belangrijk en aan een ligfiets zitten naast deze voordelen ook wel nadelen.



Snelheid en rijweerstanden Een fietser moet constant de pedalen rondtrappen om zijn snelheid te handhaven. Dit komt omdat de fietser verschillende weerstanden ondervindt tijdens het fietsen. De belangrijkste weerstand is de luchtweerstand. Deze wordt bepaald door het frontaal oppervlak, de aerodynamische vorm en de snelheid.

Rechtop tegen de wind is dus eigenlijk dom, liggend is slim. Door te gaan liggen op een fiets kan het frontaal oppervlak zo`n 50 procent kleiner worden waardoor de luchtweerstand ook met de helft vermindert.

De vorm van zowel een gewone fiets als een kale ligfiets is erg ongunstig voor de luchtweerstand. De vorm met de laagste luchtweerstand is het vleugelprofiel.
Door de fiets aerodynamisch te verbeteren kan deze een stuk sneller worden. Bij racefietsen wordt de aerodynamische vorm verbeterd door de framebuizen de vorm van een vleugelprofiel te geven en de spaakwielen te vervangen door dichte wielen of wielen met aerodynamische spaken. Ligfietsen waarmee records moeten worden gereden zijn voorzien van een gestroomlijnde omhulling. 



Niet alleen de fiets speelt een rol in de luchtweerstand, ook de kleding is een niet te verwaarlozen factor. Een wapperende regenjas, broek of staartje vangt meer wind dan een strak wielershirt, strakke fietsbroek of een aerodynamische helm.

Een liggende fietser vangt minder wind. Dit betekent nog niet dat elke willekeurige ligfiets sneller is dan elke gewone fiets. De lighouding is niet op elke fiets gelijk. Er zijn ligfietsen waarbij je vrij rechtop zit en er zijn ligfietsen waarbij je sterk achterover ligt. En naast de luchtweerstand spelen ook andere weerstanden een rol tijdens het fietsen.

De belangrijkste weerstand na de luchtweerstand is de rolweerstand. Door het indeuken en weer uitveren van de banden tijdens het fietsen gaat er energie verloren tijdens het rollen van het wiel. De rolweerstand is afhankelijk van de diameter van het wiel, de luchtdruk in de band, het gewicht van de fiets en fietser, de wanddikte van de band en het soort rubber dat gebruikt is. Omdat de meeste ligfietsen een of twee kleine wielen hebben is de rolweerstand van de ligfiets iets hoger dan die van een vergelijkbare gewone fiets. 

Verliezen in de draaiende delen zoals wielnaven en ketting zijn bij een goed gesmeerde fiets met hoogwaardige onderdelen en derailleurversnelling verwaarloosbaar klein. Op sommige (lig)fietsen kunnen de verliezen wel groot worden. Een versnellingsnaaf geeft meer verlies dan een schone derailleurversnelling. Een smerige, slecht gesmeerde ketting loopt zwaarder dan een schone, goed gesmeerde ketting. Goed gesmeerde en kwalitatief hoogwaardige lagers lopen lichter dan vuile lagers of lagers van slechte kwaliteit. Op een ligfiets treedt extra verlies op als de ketting via tussenwieltjes en door een nylon kettingbeschermingsbuis naar achteren geleid wordt. 

Bij constante snelheid speelt massa geen rol, maar wel als je vaak moet optrekken en afremmen en als je veel moet klimmen. Een zware fiets is in druk stadsverkeer en bergop dus in het nadeel ten opzichte van een lichte fiets. Omdat luchtweerstand bij lage snelheden niet een grote rol speelt legt een zware ligfiets het hier dus af tegen een lichte gewone fiets.

Het vermogen dat je kunt leveren is op een gewone fiets en een ligfiets even groot. Voorwaarde is wel dat je op een ligfiets met je voeten vastzit aan de pedalen met behulp van "clipless" pedalen. Op een ligfiets bewegen je benen horizontaal. Zonder clipless pedalen moet je constant druk op de pedalen houden om te zorgen dat je benen niet naar beneden vallen. Dit beperkt je in de energie die je kunt leveren. Met clipless pedalen kun je je spieren geheel ontspannen laten hangen op het moment dat je geen kracht zet. Er is dus snelheidswinst door extra efficiency te halen als je clippedalen gebruikt (van de merken Shimano het SPD systeem, maar ook Look of andere soorten). 



Bovenstaand verhaal maakt duidelijk dat het niet vanzelfsprekend is dat elke ligfiets sneller is dan een gewone fiets. Naast de luchtweerstand spelen ook de rolweerstand, massa, kwaliteit van de draaiende delen en het gebruik van clipless pedalen een rol. Het is goed om hiernaar te kijken voordat je een ligfiets aanschaft met het idee wel even tien kilometer harder te gaan. Ook moet je geen oneerlijke vergelijkingen maken. Een toerligfiets zoals de Sinner Demon is niet sneller dan een aerodynamische racefiets met triatlonstuur, maar wel veel sneller dan een vergelijkbare rechtop zittende toerfiets. 

In de tabel is goed te zien hoe groot de verschillen in snelheid zijn van diverse typen fietsen. Deze verschillen zijn geheel terug te voeren op de luchtweerstand. Een vermogen van 250 W kan een getrainde fietser ongeveer een uur lang volhouden. De ligfietsen hebben een bovenstuur, een zithoek van 250 en een crankstel dat zich 20 cm boven het zitje bevindt.

[pre]
Type fiets Snelheid
[*] Standaard fiets rechtop-zit 29,0 km/h

[*] Racefiets toerhouding 32,0 km/h
 
[*] Racefiets racehouding 35,0 km/h
 
[*] Triathlonfiets 37,0 km/h

[*] hoge roeifiets 38,0 km/h
 
[*] Ligfiets (zithoogte 60 cm) 38,5 km/h
 
[*] Ligfiets (zithoogte 40 cm) 39,5 km/h
 
[*] Ligfiets (zithoogte 20 cm) 41,0 km/h
 
[*] Aluminium Alleweder 42,0 km/h

[*] Limit 45,0 km/h

[*] Ligfiets (zithoogte 20 cm) met staartpunt 45,0 km/h

[*] Ligfiets (zithoogte 20 cm) met schuimstroomlijn 51,0 km/h

[*] Ligfiets met aerodynamische kuip 69,0 km/h
[/pre]

Snelheid van verschillende typen fietsen bij een geleverd vermogen van 250W (metingen: Bert Hoge, laatste controle in 2007)

Veel mensen schaffen een ligfiets aan omdat deze comfortabeler zit dan een rechtop zittende fiets.

Op een gewone fiets kun je, zeker als je lange tijd fietst, last krijgen van zadelpijn, pijn in de onderrug, pijn in de schouders, pijn in de nek en pijn in de polsen. Doordat je op een ligfiets vooral op je rug ligt en het zitvlak en de handen onbelast blijven, heb je daar geen last van. De ervaring van veel ligfietsers is dat ze makkelijk uren achter elkaar kunnen fietsen zonder een centje pijn.

Dat wil niet zeggen dat je op een ligfiets nergens last van kunt krijgen. Ook op een ligfiets kun je door een slechte zit lichamelijke klachten krijgen. In het hoofdstuk over de houding wordt hier nader op ingegaan. 

Voor mensen die gestopt zijn met fietsen om medische redenen zoals rugklachten, klachten aan de prostaat of pijnlijke armgewrichten, kan de ligfiets eventueel uitkomst bieden. Het is goed mogelijk dat de klachten in de liggende fietshouding niet optreden. 

Behalve meer comfort en snelheid biedt de ligfiets het voordeel van een beter zicht naar voren en opzij.

Wanneer je op een gewone fiets sneller wilt moet je voorover bukken om het frontaal oppervlak te verkleinen. Consequentie is dan wel dat je vooral naar de grond zit te kijken en je je nek onnatuurlijk moet buigen om weer naar voren te kijken. Op een ligfiets kijk je net als in een auto altijd recht vooruit. Het uitzicht naar voren en opzij is dan ook beter dan op een gewone fiets.

Het fietsen met een ligfiets kost over het algemeen minder energie dan met een rechtop fiets. Je kunt kiezen om deze energie aan te wenden om sneller te fietsen, langere afstanden af te leggen of met dezelfde inspanning minder moe aan te komen. De meeste ligfietsers pakken gewoon een deel van deze voordelen.

Achterom kijken op een ligfiets is daarentegen lastiger dan op een gewone fiets, doordat je schouders en romp niet vrij kunnen draaien. Om achterom te kijken moet je je uit het zitje tillen. Het is dan ook zeer aan te bevelen om op een ligfiets een spiegeltje te monteren.

Ligfietsen zijn nog vrij duur. Dit komt doordat ligfietsen nog in kleine series geproduceerd worden. Vrijwel alle leverbare fietsen zijn naar specificaties van de klant af te leveren. Versnellingsgroepen, kleuren en speciale wensen worden vaak door de dealer doorgegeven aan de fabrikant. 

De hoge prijs heeft ook als consequentie dat het niet aan te bevelen is de fiets onbeheerd op straat te laten staan. Bedenk voordat je een ligfiets aanschaft goed waar je de fiets wilt stallen. Veel mensen denken dat de ligfiets door de vooruitstekende trapas veel langer is dan een gewone fiets. Dit is een misverstand. De meeste ligfietsen zijn net zo lang of maar een klein stukje langer, zodat je voor het stallen niet meer ruimte kwijt bent dan voor een gewone fiets.

Op een ligfiets kun je snel een natte rug krijgen als het zitje niet goed ventileert. Stoeltjes waarbij gaas in een frame gespannen is ventileren het best. Voor de harde kuipstoeltjes zijn er ademende dekjes te krijgen die redelijk goed ventileren.

Aan de liggende fietshouding moeten je beenspieren wennen. De aanpassing kan wel enkele honderden kilometers in beslag nemen. 

Op een ligfiets zul je sneller speciale kleding gebruiken dan op een gewone fiets.
Wijde kleding valt niet goed en gladde schoenen zijn ongeschikt om mee te ligfietsen. 

Ligfietsen zijn een aparte verschijning in het verkeer. Daardoor trek je de aandacht. Dit kan positief werken, maar in drukke verkeerssituaties ben je als ligfietser al snel een dankbare zondebok. 

Als er bij lage snelheid gemanoeuvreerd moet worden, wint de gewone fiets het. Een stoeprandje opwippen, langs een op het fietspad geparkeerde auto schieten, snel op de fiets springen om naar de bakker op de hoek te rijden, gaat rechtop zittend allemaal beter dan liggend.

Honden zien een ligfietser als een vluchtend prooidier. Wees er daarom op bedacht dat honden plotseling op je af kunnen schieten en blaffend achter je aan kunnen komen. Paarden daarentegen zien een ligfietser juist als een aanvallend roofdier en kunnen op hol slaan als ze een ligfietser zien. Houd daar rekening mee door je benen even stil te houden als je een ruiter nadert of inhaalt. 

Veel mensen denken dat een ligfiets onveilig zou zijn. Dat is niet zo. Op een aantal punten scoort de ligfiets slechter dan een gewone fiets, op een aantal andere punten scoort de ligfiets juist weer beter.

Krijg je geen pijn in je nek, vragen veel mensen. Nee, de houding op een ligfiets is niet anders dan bijvoorbeeld in een luie stoel voor de tv.

Een ander vooroordeel is dat je op een ligfiets niet kunt klimmen. Klimmen gaat goed als je maar een licht verzet schakelt. Wel is het zo dat bij klimmen luchtweerstand geen rol speelt. Het grote voordeel van een ligfiets verdwijnt dan ook bergop.

Een breed verspreid misverstand is dat je op een ligfiets opnieuw moet leren fietsen. Ook dat is niet zo. Op fietsen met normale besturing rijden de meeste mensen zo weg. Het misverstand is vermoedelijk ontstaan door de populariteit van de Flevobike in het begin van de jaren 90. Door het afwijkende stuurmechanisme was dit inderdaad een fiets waarop je opnieuw moest leren fietsen.

Ligfietsen zijn slecht zichtbaar. Dat is gedeeltelijk waar. Een lage fiets is natuurlijk minder goed zichtbaar dan een hoge fiets. In de meeste situaties blijkt echter dat degene die deze mening verkondigt gewoon niet goed gekeken heeft. Een gewone fiets met dezelfde snelheid was ook niet gezien.

Mensen – en dan vooral automobilisten – denken dat je op een ligfiets makkelijk in slaap valt. Ze willen je daar voor waarschuwen. Als ligfietsers krijg je dan ook regelmatig te horen: "Hé, luie fietser, val niet in slaap!".

Lees verder op de pagina "gebruiken van een ligfiets".